Bệnh trĩ là một biểu hiện bệnh lý có liên quan đến đám rối tĩnh mạch ở vùng hậu môn trực tràng. Khi các đám rối tĩnh mạch này giãn lớn quá mức, hoạt động kém, gây ra hiện tượng ứ đọng máu thì sinh ra trĩ.
Một số người bị viêm đại tràng mãn, táo bón kinh niên, lao động nặng, ngồi, đứng lâu, bị u ở vùng trực tràng, có thai, xơ gan cổ trướng, bị viêm nhiễm vùng hậu môn trực tràng… có thể thấy bệnh trĩ kèm theo.
Bệnh trĩ được phân ra thành trĩ nội và trĩ ngoại.
- Trị nội được chia làm 4 độ:
Độ I: búi trĩ còn nằm trong ống hậu môn.
Độ II: mỗi khi đi cầu búi trĩ sa ra ngoài và sau đó tự tụt lên được vào ống hậu môn.
Độ III: khi búi trĩ sa ra ngoài phải dùng tay đẩy lên mới tụt vào trong ống hậu môn.
Độ IV: búi trĩ thường xuyên lòi ra ngoài hậu môn.
Khi trĩ nội phát triển thành nhiều búi trĩ xung quanh hậu môn, thì gọi là trĩ nội vòng.
- Trĩ ngoại: Búi trĩ nằm ở ngoài ống hậu môn và được da che phủ.
Một bệnh nhân có thể cùng một lúc bị trĩ nội và trị ngoại, khi đó gọi là trĩ hỗn hợp.
Phương pháp điều trị
Hiện nay nhiều nước vẫn còn chữa trị bằng những bài thuốc y học dân gian hoặc các loại thuốc tân dược, các thủ thuật và phẫu thuật dựa trên những kiến thức y học được nghiên cứu.
Thông thường, người bệnh trĩ thấy chảy máu tươi khi đại tiện, búi trĩ ló ra ngoài hoặc đau rát, sưng ở vùng hậu môn.
Nếu bệnh trĩ không gây ra các biến chứng như chảy máu, tắc mạch tạo cục máu đông, trĩ sa và làm nghẹt búi trĩ, nhiễm trùng lở loét… thì không cần điều trị. Cần có chế độ sinh hoạt phù hợp như tránh làm việc nặng, ngồi nhiều, tránh táo bón, cữ các chất kích thích như rượu, gia vị… để phòng ngừa các biến chứng của bệnh trĩ.
Hiện nay, việc điều trị bệnh trĩ Đông và Tây y đều có nhiều cách khác nhau: Như dùng thuốc (thuốc uống, đặt tại chỗ…) hoặc bằng dụng cụ (như tiêm chất xơ, đốt lạnh, thắt túi tĩnh mạch bằng vòng bao su…) hay bằng phẫu thuật để cắt các búi trĩ (dao điện, laser…).
Y học cổ truyền Việt Nam cũng có nhiều bài thuốc chữa bệnh trĩ: thuốc uống dạng nước, bột… hoặc thuốc cao, thuốc bột để bôi… như PG60, khô trĩ tán B, C, chè trĩ, mỡ trĩ, bột ngâm trĩ…
Mỗi phương pháp, bài thuốc, trường phái đều có những ưu nhược điểm, khả năng điều trị khác nhau.
Tây y: Các phương pháp phẫu thuật hiện đại có thể giải quyết được mọi cấp độ bệnh trĩ, thời gian điều trị ngắn, tuy nhiên cũng có những nhược điểm như: khi cắt bỏ búi trĩ thường không bảo tồn được cấu trúc, sinh lý bình thường của hậu môn, có thể gây ra các biến chứng (bí tiểu, chảy máu, đại tiện mất tự chủ, gây biến dạng, hẹp hậu môn…), sau phẫu thuật thường rất đau, chi phí điều trị tương đối cao, do điều trị theo triệu chứng nên sau mổ dễ tái phát lại…
Đông y: Các phương pháp, bài thuốc Đông y, kinh nhiệm dân gian rất phong phú, tuy nhiên để điều trị bệnh trĩ ở mức độ nặng ( trĩ nội độ 3, độ 4, trĩ vòng, trĩ hỗn hợp) thì không nhiều, thời gian điều trị thường dài. Tuy nhiên Các bài thuốc Đông y có ưu điểm là điều trị từ nguyên nhân gây bệnh nên tính triệt để cao, ít tái phát, không có biến chứng, ít đau, chi phí điều trị thấp…